مازیار هوشمند- مدیرعامل موس‍سه انرژي پارس
صنعت نفت این روزها حال و هوای متفاوتی را تجربه می کند هرچند در قالب یک سناریوی تکراری، تحریم ها به عنوان همزاد این بخش حضور خود را یادآوری می کند، اما با این حال پروژه های مربوط به حوزه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی کماکان به حیات خود ادامه می دهند تا چراغ ارزآوری کشور را روشن نگه دارند و این امر نشان می دهد نفت نفرین نشده است.
اگر نیم نگاهی به اوضاع میادین نفت و گاز انداخته شود این امر محرز خواهد شد که برای به گردش درآوردن چرخ های اقتصاد این میادین باید تزریق سرمایه صورت بگیرد. از سوی دیگر تحریم ها فروش بشکه های نفت را مختل کرده است گواه این مطلب را می توان از آمار سالانه اوپک جستجو کرد که حکایت از سقوط درآمدهای نفتی دارد؛ کاهش بیش از ۴۱ میلیارد دلار درآمد سالانه نفت در سال 2019 نسبت به 2018 یک پیام روشن برای تغییر تاکتیک ارزآوری کشور دارد. درچنین شرایطی این سوال پیش می آید که اعتبارهای مالی مورد نیاز پروژه ها برچه اساسی و از چه کانالی باید تامین شوند؟
نفتی که پیش از این شاه کلید ارزی خزانه کشور تلقی می شد حال با سقوط صادرات آن بواسطه تحریم های ظالمانه آمریکا به حداقل رسیده است. مسلم است این امر تبعاتی هم در بازار خارجی و هم در بازار داخلی برای کشور به همراه داشته است.
با توجه به موارد برشمرده شده که برای توسعه میادین نفت و گاز کشور دسترسی به شرکت های بین المللی امکانپذیر نیست و شرکت هایی که مدت ها پس از نظر انداختن به تفاهمنامه هایی در قالب HOA ها و MOU ها درانتظار بودند تا وارد گود میادین ایرانی شوند ولی با افتادن سایه تحریم ها فال بدی رقم می خورد تا هم آن ها چشم بر پروژه های اجرایی شان درایران ببندند و هم فرصت های سرمایه گذاری برای کشورمان سوخت شود؛ مصداق این ترک ارتباطات را به وضوح در پروژه هایی چون فاز 11 پارس جنوبی یا میدان فرزاد گازی بی می توان رصد کرد. پروژه هایی که بنا بود با قرارگیری پیمانکاران و شرکت های ایرانی در کنار برندهای بین المللی نفت فرصت های جدیدی هم به لحاظ تکنولوژی و ارتقای فناوری کسب شود وهم از بُعد مالی سرمایه های مورد نیاز نیز تامین شود، با تشدید تحریم ها به سرانجام نرسید، ولی این توفیق اجباری فرصتی را فراهم کرد تا شرکت های ایرانی یک تنه کار را برعهده بگیرند. این امر انکارناپذیر است که هم در میادین آفشور و هم آنشور انجام عملیات در بخش بالادستی نیاز به فناوری و توانایی بالا دارد امری که در پروژه های فراساحل پتانسیل بیشتری را مطالبه گری می کند و از سوی دیگر همه پیمانکاران به لحاظ تکنولوژی به صورت واقع بینانه از عهده برخی پیچیدگی های پیش رو برنخواهند آمد. اما نمی شود دست روی دست گذاشت و باید حسب امکانات موجود راه توسعه را در پروژه هایی که امکان عملیاتی شدن دارند ادامه داد. اخیرا نیز قراردادهایی دراین راستا منعقد شد و توسعه فاز دو میدان مشترک نفتی یاران و آزادگان جنوبی به پیمانکاران داخلی سپرده شد تا کار این میادین در غرب کارون از سرگرفته شود. بنابراین باید پروسه فراهم کردن شرایط برای حضور شرکت های تولید و اکتشاف (E&P) ادامه دار باشد و نمودار ارائه تسهیلات و امکانات فقط دراین نقطه متوقف نماند. همچنین ضروری به نظر می رسد درخصوص فرصت سازی برای شرکت هایی همچون دانش بنیان ها که هم اکنون بیش از هرمقطعی به وجودشان احساس نیاز می شود، ارزیابی عملکرد و تثبیت جایگاهشان در اقسام پروژه ها اقداماتی اساسی را انجام داد، مجال دادن برای معرفی و عرض اندام این شرکت ها و حذف بروکراسی برای اثبات و دفاع از عملکرد طرح هایی که ارائه می دهند یکی از الزاماتی است که باید به ان توجه شود.مع الوصف دراین شرایط حساس جای تعجب است که در برهه ای که باید عزم همگی در راستای کمک به توسعه و پیش بردن پروژه ها در چنین شرایط بغرنجی شود و به مسائلی پرداخته شود که به نوعی خلا صنعت نفت محسوب می شوند فقط دو واکنش از سوی جبهه مخالفان دیده می شود؛ یا نیام انتقاداتشان را چه درست و چه نادرست برسرهرتصمیم و کاری که از تریبون نفت اعلام می شود، می کشند و همیشه داعیه مخالفت دارند یا نفت را محتوم به نفرین می دانند که تاریخ انقضایش به سرآمده اما نه نفت نفرین شده است ونه منصفانه است با نگاه صفر و صدی تمام اقدامات و تصمیمات این صنعت را ملغی و عبث دانست. این شرایط تحریم گزینه ای تحمیلی پیش روی صنعت نفت بوده است و کسی آن را به اختیار خود انتخاب نکرده، بهتر است در این اوضاع به جای اینکه آب در اسیاب دشمن ریخته شود و زمان صرف یافتن مقصر هدر داده شود، هرکسی در هرجایگاهی که دارد چه رسانه ها، چه اهالی بهارستان، چه مدیران ساکن طبقه 15 وزارت نفت، چه کارشناسان همگی در یک جبهه تعامل تخصصی داشته باشند؛ از یاد نبریم که ما همگی سوار بریک کشتی هستیم فرصت ها را به سودای سیاسی کاری ها سوخت نکنیم.
انتهاي پيام
منبع:مجله انرژي پارس
