سمیه مهدوی-دنیای انرژی : اگر اهل کدخوانی باشید در ماجراهای صنعتی کدنوشته هایی را که بعضا با ضرب و زور رسانه ای سعی در بزرگ نمایی و اغراق یک پروژه دارند یا بالعکس با آوردن ادله ای تلاش می کنند حجت را بر مخاطبان آنگونه که خود تمایل دارند تمام کنند تا وجاحت یک طرح را در نظر همگان به ورطه سقوط و تباهی بکشانند خواهید دید؛ مواردی که بازتاب آن فقط در حد یک کلیک، بازخوانی و بیان عبارات درگوشی در مدح وذم آن دست نوشته ختم نمی شود بلکه با آدرس غلط دادن عرصه را برای خدشه دار کردن سیاست های کلان کشوری مهیا می کند.
خوب وبد بودن اجرای یک طرح بستگی به شرایطی که به لحاظ اقتصادی و سیاسی کشور درآن مدیریت می شود وابستگی همه جانبه ای دارد. اواخر سال 97 پیش از آنکه زمزمه توسعه پالایشگاه سازی تبدیل به مصوبه ای بشود که با جذب سرمایه های مردمی کلید بخورد مخالفان همیشه در صحنه حاضر که هردم مترصد فرصتی هستند که به زعم خودشان گافی از دل طرح ها بگیرند و به حقانیت خود فخر و مباهات کنند تا با مبدل کردن ماجرا به پیراهن عثمان ملغمه ای بسازند؛ به جای اینکه در زمان مناسب بدون حب و بغض نقد کنند و شور بدهند به سبک و سیاق مچ گیری از عدم اجرای طرح های پالایشگاه سازی مطالبی را ایراد کردند.
حال پس از عبور از تونل زمان، ماجرا با ابعاد جدیدتری ظاهر شد. پس از خرده گیری بر عدم اجرای پالایشگاه سازی از نوع نفتی نوبت به این ماجرا رسید که چرا پالایشگاه می سازید! آن هم از نوع میعانات گازی! با کنار نهادن مناقشات و مماشات بد نیست به ماجرا از دید دیگری نگاه انداخت و زوایا را از جانب دیگری محک زد که در ساخت و ساز پالایشگاه ها کدام یک اقتصادی ترند و کدام یک می توانند در مدت زمان کمتر با سرپاشدن، جور سایر پالایشگاه ها را به دوش بکشند.
درحالی که برای ساخت یک پالایشگاه نفتی در سال 97 با استناد به اذعان مسوولان ذی ربط برای هر بشکه نفت خام هزینه ای بالغ بر 20 هزار دلار صورت می گرفت این تخصیص سرمایه با گذشت زمانی قریب به دو سال با یک جهش ده هزار دلاری مواجه شده است تا برآورد هزینه را برای هر بشکه به سی هزار دلار برساند.
براین اساس با یک حساب سرانگشتی می توان اینگونه بیان کرد که تا پیش از این برای احداث یک پالایشگاه 300 هزار بشکه ای با احتساب 20 هزار دلار در مجموع 6میلیارد دلار سرمایه گذاری صورت می گرفت، حال با افزایش هزینه ها، رقم سرمایه گذاری در شرایط فعلی به9 میلیارد دلار می رسد. از این نکته نیز نباید به سادگی عبور کرد که به دلیل عدم ثبات در شرایط اقتصادی کشور و وضع نامعلوم بازار نفت (باتوجه به بازه زمانی 4-5 سال که برای اتمام پروژه های پالایشگاه سازی در نظر گرفته می شود) باید آمادگی لازم افزایش قیمت ها را در روند احداث این غول های آهنین در نظر گرفت که ممکن است در طول ساخت، این هزینه ها بازهم افزایش دو تا سه برابری را تجربه کنند.
از طرف دیگر باتوجه به سیاست ممانعت از خام فروشی که از سیاست های کلان در وزارت نفت محسوب می شود نمی توان به دیده اغماض به این گزینه نظر کرد. بنابراین باید با بکارگیری یک پلتیک ابتدا با خرید زمان و در پی آن فرصت انباشته ساختن ارزهای بیشتر تتمه سرمایه ای برای فاز بعدی پالایشگاه سازی در نظر گرفت. از سوی دیگر باتوجه به شرایط سخت احیای درآمدهای نفتی که تا پیش ازاین بخش اعظم بودجه را تغذیه می کرد باید به نوعی جبران مافات کرد تا به موازات آن و با پشتوانه ای مالی به ادامه ساخت و سازها مبادرت ورزید.
احداث پالایشگاه های میعانات گازی باتوجه به اینکه هزینه های سرمایه گذاری آن ها به نسبت به پالایشگاه های نفتی ارزان تر تمام می شود بهتر است با ایجاد اولویت بندی و شرایط فورس ماژور کنونی به تکمیل و توسعه پالایشگاه های میعانات گازی پرداخت.
سیراف از جمله پروژه های است که بانگاهی به پروژه های در صف، می توان ردپایش را در حاشیه پروژه هایی که در حقشان اجحاف شده است، مشاهده کرد. این پروژه باتوجه به اینکه یک سرو گردن بالاتر از پالایشگاه های نفتی قرار می گیرد چه از حیث سرمایه گذاری که ارزانتر تمام می شود و چه از حیث سبد محصولات تولیدی تاکنون در اجرای ان تعلل شده است. علاوه بر مزایای اقتصادی می توان به نوع تولیدات آن نیز استناد کرد پرواضح است مارکتینگ محصولات تولیدی پالایشگاه های نفتی اعم از بنزین و گازوئیل بر کفه دیگر آن مانند نفت کوره سنگینی می کند این کالا که از محبوبیت زیادی در بین مشتریان برخوردار نیست و به خاطر الایندگی که برای محیط زیست دارد در رتبه پایین تری حین فروش قرار می گیرد به نوعی یک چالش برای سبد محصولات پالایشگاه های نفتی ایجاد می کند چالشی که باید گفت در پالایشگاه میعانات گازی هچون سیراف، فرصتی برای تکثیر این کالا وجود نخواهد داشت و تولیدات با ارزش محصولات بالاتر را برای بازار به مرحله فروش صادرات خواهد رساند.
حال با توجه به اذعان وزیر نفت براین مبنی که برای هر بشکه میعانات گازی 7-8 هزار دلار سرمایه گذاری نیاز است (با احتساب همان 8 هزار دلار) برای ظرفیت300 هزار بشکه باید دو میلیارد و 400 میلیون سرمایه تخصیص داد. مابه التفاوت شش میلیارد و 600 میلیون دلاری در برآورد هزینه ساخت پالایشگاه نفتی با پالایشگاه میعانات گازی نشان دهنده بهینه بودن این خط فکری است. مضاف براینکه در سبد محصولات و زنجیره ارزش نیز قدم مثبتی برداشته می شود.
باتوجه به حجم چشمگیر میعانات گازی در کشور که در اعماق پارس جنوبی رقمی بالغ بر ۱۹ میلیارد بشکه را در خود جای داده است. با توجه به پتانسیل بالقوه سایر میادین اعم از پارس شمالی، گلشن،فردوسی و بلال (این میدان سال گذشته در قالب قرارداد به پتروپارس واگذار شد) که درحال حاضر به دلیل اولویت بندی در اجرای طرح ها از دور توسعه وبهره برداری خارجی هستند مناسب به نظر می رسد تا تجربه موفق در ستاره خلیج فارس مصرف این خوراک بار دیگر در قالب پروژه ای تکرار شود. کدی که ستاره خلیج فارس در راندمان تولید و نواختن زنگ خودکفایی در بنزین را داد می توان اینگونه تعبیر کرد که با اولویت بندی به دور از اماو اگرهای جهت گیرانه اجرای یک طرح ملی را تسهیل و هموار کرد.
باتوجه به تکلیف محوله بر ارگان های ذی ربط باید میزان تولیدبنزین تا سال 1405 به حداقل 125 ميليون ليتر در روز برسد در حال حاضر نیز براساس امار منتشر شده سقف تولید 110 میلیون لیتر در روز می باشد. آنچه که می تواند در زمان کوتاه تر به این هدف دست پیدا کند و به افزایش تولید15 میلیون لیتری بنزین گزینه خاک گرفته سیراف است.
بزرگترین پالایشگاه نفتی یعنی آبادان با ظرفیت 400 هزار بشکه به صورت روزانه 12 میلیون لیتر بنزین تولیدمی کند و ستاره خلیج فارس بعنوان بزرگ ترین پالایشگاه میعانات گازی جهان با ظرفیت 420 هزار بشکه ، 45 میلیون لیتر بنزین تولید می کند. آنچه مسلم است در اجرای طرح ها شرایط اقتصادی کشور و ضرب الاجل بودن بهره برداری از طرح ها بسیار حائز اهمیت است بنابراین ضروری به نظر می رسد تا با اهم و مهم کردن در اولویت بندی اجرای طرح ها متمرکز شد و در مجاورت آن سایر طرح ها را نیز روی ریل توسعه و عملیاتی کردن قرار داد.
انتهای پیام
